7 Eylül 2015 Pazartesi

The Pervert's Guide to Ideology


İdeoloji
“Ben zaten çöpten besleniyorum, bu çöplüğün adı ise ideoloji, bu ideolojinin kullandığı malzeme gücü benim gerçekte ne yediğimi görmemi engelliyor. Bizleri köleleştiren sadece bizim yaşadığımız gerçeklik değildir. Bize dayatılan ideolojinin en üzücü yanı hayallerimize sığındığımızı düşündüğümüz anda bile aslında bire bir aynı ideolojinin içinde olmamızdır.”
“Eğer bir şeyi sorgulamıyorsanız, asla özgür olamazsınız.” 
Bu da aslında acı verici bir süreçtir. Rahat alanı bırakmak ve gerçekliği tüm çıplaklığı ile görmektir. Şu ana kadar tutunduğun tüm dalların kırılması ve hatta tüm zeminin kayması gibidir.

Bizler bir ideolojinin kurgulandığı ve bu ideoloji içinde yaşamamızı isteyen bir toplumda yaşıyoruz. Filmde aktörümüz öyle bir gözlük takar ki, bu gözlük sayesinde ortada oynanan tiyatronun arkasında yatan gerçek ideolojiler gözükmeye başlar. Böylece demokrasinin içinde yatan zorbalığı görmeye başlıyorsunuz.

İşte Sapığın İdeoloji Rehberi filmi ideoloji hakkında bize düşündürdükleri ile başlıyor ve filmlere kısa kısa bakışlar atarak bize değişik konulardaki inanç sistemlerimizi kökünden sarsıyor. Sosyolog, filozof ve kültür eleştirmeniz Slavoj Zizek yazdığı ve sunduğu belgesel oldukça keyifli. İşte filmlerle beraber işlenen bir çok konudan uzak başlıklar...

Zevk ve Ürünler
“Zevk alınan hazzın bozulmuş şeklidir. İnsan acı çekerken bile zevk duyabilir.”
Ürünlerin pazarlamasında ise insanlar adeta zevk almaya yönlendiriliyor. Ürünler ideoloji ve metafizik özellikler taşır. Gazlı içeceklerin arkasında yatan mutluluk, zevk, eğlence, adrenalin, cinsellik yatmaktadır. Bir sıvı neden bunlarla özdeşleştirilir. Bedenin tek istediği susayınca su içmektir. Ancak bu içecekleri içtikte daha fazla susarsınız... Bu da bizi arzuyu arzulayıp bizi kısır döngüye sokmak ve bağımlı hale getirmektir.


Şiddet
Geçerli tek ideoloji maalesef tüketimdir, bu sebeple buna tepki bazen şiddete kadar varabilir. Bunu her türlü seviyede görebilirsiniz. Bir yandan tüketirken, bir yandan da vicdanımız sızlar. Dünyadaki açları içten içe düşünürken, bir yandan da fazla tüketerek dünyanın kaynaklarını tüketişimiz.  Bazı firmalar ise “Sosyal Sorumluluk” projeleri ile vicdanımızı rahatlatıp, bir yandan da ürüne normalden fazla bir ücret almayı başarıyor. Örneğin Starbucks... Kahveler oldukça yüksek fiyatlıdır... Bu firmanın web sitesine gidip bakarsanız sosyal sorumluluk projelerini görebilirsiniz...

Fantezi
“Fanteziler ideolojilerin ana merkezini oluşturan unsurlardır. Psikoanalitik açıdan fanteziler bir yalandır. Önemli olan konu gerçek olmamaları değil, tutarlı olmamanın yarattığı boşluğu doldurduğu için bu bir yalandır.”
Kişilere fantezi vaat edip, hayaller satılırken, toplumlar yalanlarla yönetilmektedir.  Batman filminde herkes yalan söylerken, doğruyu söyleyen tek karakter Joker’dir...
Mesaj şudur: Eğer toplum her şeyi bilirse sistem çöker ve küçük yalanlara ve bazen de Batman gibi ön planı çıkacak kahramanlara ihtiyaç vardır.

Kişisel hayallerimize geri dönecek olursak, bu hayaller ne kadar ruhumuzu huzur getirecektir, ne kadar egomuzu besleyip bizi bir sarmala sokar... Eğer gerçekten bir tatmin getirmiyorsa, ki genelde getirmez ve bir sonraki hedef göre koşmaya devam edersiniz, bu koşullanmış zihnimize empoze edilmiş hayallerdendir.

Kurban
Genellikle filmlerde bir kurban vardır ve kahramanımız kurbanı kurtarmak ister. Nacak en büyük şüphesi genellikle kurbanın aslında bu durumdan çok memnun olabileceği ihtimalidir. Genellikle bu durum onların tutunduğu hikayeleri ve hatta bazı durumlarda gizliden gizleye zevk aldığı ortamdır.


Totaliter Rejimler
Filmin son kısımlarında rejimlerde liderlerin nasıl kendilerini sevgi dolu gösterdiklerini ve bir yandan da pozisyonlarının gerektirdiği zulümle sonuçlanan kararları istemeyerek verdikleri ile dalga geçer. Sinemanın uyguladığı diğer bir yöntem ise sıradan insanlarla dalga geçerek, kişileri sıradanlaştırmaktır.
Kapitalizm ise her zaman krizdedir. Krizden beslenir adeta... Devamlı talep eder, devamlı tüketim ve israfı körükler.

Bürokrasi
Bürokrasi ile haz arasında hiç bir ilişki var mıdır? Bürokraside devamlı ve amaçsız bir koşuşturmaca vardır. Koşuşturmaca sonsuza kadar devam ettiği için hiç bitmez ve bu da bir nevi haz verici bir durumdur. Hem sonu gelmez hem de içinde çalışıyorsanız kendinizi önemli sanırsınız.

Daha bunun gibi bir çok konuda farklı bakış açısı ve düşünce getiren bu film kesinlikle izlemeye değer. Son olarak Jaws gibi sıradan filmin nasıl yorumlandığı görmek ister misiniz?

Jaws
Jaws filminde köpek balığı neyi simgelemektedir? 
Her şeyden korkan Amerikan halkı ile dalga geçen bir balık mı?
Amerikan’ın düşmanlarını mı?
Yoksa Fidel Castro’nun yorumu ile Amerikan halkını sömüren sermayeyi mi?..

8 yorum:

  1. Eğer okuduğumuz kitap bize bir darbe indirmiyorsa okumamızın ne anlamı var, der Kafka. Hemen her yazında kafama bir darbe indirmeni seviyorum keşke daha çok yazsan. Ellerine sağlık gerçekten güzel ve yeni bir bakış açısı sunan bir yazı olmuş gene.

    YanıtlaSil
  2. Şükür dolu teşekkürler...

    YanıtlaSil
  3. Geçmiş ve acılarla yüzleşmek tam olarak nasıl olur birkaç örnek verebilir misin? Bi insanın canı genelde başkaları tarafından yanar bu insanlarla mi yüzleşir eli?

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. İnsan geçmişi ile yüzleşmediyse, özgür yaşayamaz. Benzer olayları üzerine geçmeye devam eder. Derinde bir şey kişiyi uyandırmak ve geçmişte yaşadığı travmatik olayları hatırlatır. Yüzleşmek için bir çok yol olabilir. Bizim uyguladıklarımız bireysel koçluk ve aile sistemi terapi çalışması... Bu çalışmaların özünde; başımıza gelen olayların arkasındaki aile dinamiklerini keşfetmek ve soruna bambaşka bir bakış açısı kazanmaktır. Bu konu ile ilgili detaylı yazıları yolluyorum.

      Sil
    2. Affetmek http://tuvaletkagidinanotlar.blogspot.com.tr/2016/10/affetmek.html

      Sil
    3. Geçmişi Değiştirebilir misiniz?
      http://tuvaletkagidinanotlar.blogspot.com.tr/2015/06/gecmisi-degistirebilir-misiniz.html

      Sil
    4. Aile Sistemi
      http://www.denizoztas.com/aile-sistemi/

      Sil
  4. Geçmiş ve acılarla yüzleşmek tam olarak nasıl olur birkaç örnek verebilir misin? Bi insanın canı genelde başkaları tarafından yanar bu insanlarla mi yüzleşir eli?

    YanıtlaSil